خیلی از همراهان نام فارسی در اینستاگرام و تلگرام نام فارسی پیام دادند و درباره تغییر نام، شرایط و قوانین تغییر اسم از ما سوال پرسیدند. بنابراین در این مطلب سعی کردیم به مقررات تغییر نام طبق قوانین ثبت احوال به سوالات دوستان عزیزی که در صدد تغییر اسم خود هستند پرداخته ایم.
قوانین تغییر اسم در ثبت احوال
برابر ماده ۲۰ قانون ثبت احوال کشور:
انتخاب نام با اعلام کننده است برای نام گذاری یک نام ساده یا مرکب (حسین، محمد مهدی و مانند آن) که عرفاً یک نام محسوب می شود انتخاب خواهد شد.
نام های ممنوع
انتخاب نامهایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌گردد و همچنین عناوین و القاب و نام های زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است.
تشخیص نامهای ممنوع با شورای عالی ثبت احوال می باشد و این شورا نمونه های آن را تعیین و به سازمان اعلام میکند.
انتخاب نام در مورد اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.
ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلائل شرعی ثابت گردد الزامی است، مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود.
شرایط تغییر نام
اسم های قابل تغییر
نامهای قابل تغییر بشرح زیر می باشد:
بموجب ماده ۲۰ قانون ثبت احوال و تبصره های آن انتخاب نامهای زیر ممنوع و دارندگان آنها می توانند با رعایت مقررات مربوطه نسبت به تغییر آن اقدام نمایند .
- نامهایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می گردد. مانند: “عبدالات، عبدالعزی”
(لات و عزی نام دو بت در مکه معظمه دوران قبل از اسلام است) - اسامی مرکبی که عرفا” یک نام محسوب نمی شوند (اسامی مرکب ناموزون)
مانند: ” سعید بهزاد، شهره فاطمه، حسین معروف به کامبیز و ….” - عناوین – اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان .مانند: “سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار و یا سروان محمد و و شهردار علی”
- القاب – اعم از ساده و مرکب . مانند : “ملک الدوله، خان، یا شوکت الملک، حاجیه سلطان و سلطانعلی “
- اسامی زننده و مستهجن – زننده و مستهجن آن دسته از نام هایی است که بر حسب زمان، مکان یا مورد بدلایل و جهات زیر برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شورایعالی برسد.
۵ – ۱ – نام هایی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزشهای والای انسانی است.
مانند : گرگ ، قوچی و ….”
۵ – ۲ – نامهایی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد.
مانند ” لات، خونریز، چنگیز و … ”
۵ – ۳ – نام هایی که موجبات اشاعه و ترویج فرهنگ بیگانه گردد.
مانند: ” وانوشکا ، ژاکاردو، شاهدوست و …. ”
۵ – ۴ – نامهایی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد.
مانند: “صد تومانی، گت آقا، کنیز، گدا و … “ - اسامی نامتناسب با جنس .
مانند: “ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور” - حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص.
مانند: ” قلی، غلام، گرگ، ذولف و قوچ “ - تصحیح اشتباهات املایی در نام اشخاص که بدلیل عدم آشنایی مامور با لهجه ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده.
مانند: ” زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا … “ - هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده.
- هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده.
- تغییر نامها از صورت عربی به شکل فارسی از قبیل رحمن به رحمان، اسمعیل به اسماعیل، اسحق به اسحاق و …
- تغییر نام کسانی که با تأیید مراجع ذیصلاح به دین مبین اسلام مشرف می شوند.
- تغییر نام کسانی که نام آنها اسامی ایام هفته باشد.
- تغییر نام کسانی که تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر نموده است.
پیشوند “عبد” خاص اسامی و صفات ذات پروردگار است و در سایر موارد متقاضی می تواند تقاضای حذف آنرا بنماید.
شرایط فرد متقاضی برای تغییر نام
هر یک از اشخاص زیر با رعایت موارد نام های قابل تغییر (که در بالا گفته شد) می توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به درخواست تغییر نام اقدام نمایند:
۱ – اشخاص ۱۸ سال به بالا.
۲ – افراد کمتر از ۱۸ سال که دارای حکم رشد باشند.
۳- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از ۱۸ سال.
۴- سرپرست قانونی (قیم، امین، وصی) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.
مدارک مورد نیاز برای تغییر نام:
۱ – اصل شناسنامه و دو برگ تصویر آن.
۲ – تکمیل فرم درخواست تغییر نام.
۳ – پرداخت هزینه متعلقه طبق تعرفه جاری.
نحوه مراجعه به ثبت احوال برای تغییر نام:
- برای تغییر نام کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند. ضمنا تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این گونه موارد پس از پذیرش درخواست و ارسال آن به اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه) و طرح در هیات حل اختلاف اقدام لازم معمول و نتیجه جهت اطلاع متقاضی به اداره ارسال کننده اعلام خواهد شد.
- نظر به اینکه درخواست تغییر نام می بایست در هیات حل اختلاف اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه) مطرح و نسبت به آن با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اتخاذ تصمیم گردد موافقت با تغییر نام مورد درخواست موکول به رای صادره از سوی هیات حل اختلاف خواهد بود.
- پس از وصول رای هیات حل اختلاف بشرح ذیل اقدام خواهد شد:
- در صورتی که رای صادره بر له (موافق) خواسته درخواست کننده صادر شده باشد پس از رؤیت متقاضی و تقاضای اجراء نسبت به تعویض شناسنامه با نام جدید اقدام خواهد شد.
- چنانچه رای صادره بر علیه (مخالف) خواسته درخواست کننده صادر شده باشد متقاضی پس از رؤیت آن در صورت تمایل می تواند باستناد ماده ۴ قانون ثبت احوال ظرف مهلت مقرر (۱۰ روز از تاریخ ابلاغ) نسبت به تصمیم متخذه به دادگاه محل اقامت خود مراجعه و اعتراض نماید.
بموجب ماده ۴۰ قانون ثبت احوال تغییر نام خانوادگی اشخاص منحصرا با تصویب سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود.
برابر ماده ۴۱ قانون ثبت احوال:
- نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر می باشد.
- دارنده حق تقدم نام خانوادگی کسی است که برای اولین بار در قلمرو هر اداره ثبت احوال مستقل نام خانوادگی خاصی بنام او ثبت و مختص او شناخته شده باشد.
- حق تقدم نام خانوادگی پس از فوت دارندگان آن به ورثه قانونی او منتقل می شود، دارنده حق تقدم نام خانوادگی یا وارث قانونی اومی‌توانند اجازه استفاده از نام خانوادگی خود را به اشخاص دیگر مشروط به آنکه محل صدور شناسنامه آنان یکی باشد بدهند.
برگرفته از قوانین ثبت احوال ایران
تبادل نظر درباره اسم