یلدا
یکی از شب های خاص یا بهتر است بگوییم خاص ترین شب سال ایرانیان از گذشته تا به امروز شب یلدا بوده و هست. همه ساله ایرانیان و چه بسا پارسی زبانان سراسر دنیا، این شب بخصوص را با جمع شدن در کنار خانواده جشن می گیرند. شبی که بلندترین شب سال است و به نوعی یادآور اهمیت لحظات، مخصوصا لحظه های دور هم بودن و قدر یکدیگر دانستن است. قبل از اینکه مشخصا به سراغ معنی اسم یلدا برویم، بهتر است در مورد این شب بزرگ (بهتر است بگوییم شب بلند!) صحبت کنیم و کمی از رسم و رسوم این شب زیبا بگوییم.
آداب و رسوم و آیین های شب یلدا
رسم دیرینه ایرانیان و پارسی زبانان است که در آخرین شب پاییز گرد هم می آیند تا در کنار هم و با انجام آیین زیبای باستانی شب یلدا، این شب طولانی را به نیکی سپری کنند. شب در ادبیات ایران و خیلی از کشورها مظهر تاریکی، غم، ظلم، بدی و ناراحتی است و چه زیباست در یلدا که شب از همیشه بلندتر است همگان تا صبحدم با شادی کنار هم باشند و به خوشی سپری کنند تا تاریکی و سردی شب روحشان را تضعیف نکند و با تولد دوباره خورشید در صبح از نو خوبی ها آغاز شود.
در شب چله اقوام و خویشاوندان با هم شب نشینی می کنند. بزرگترها و افراد مسن خانواده از خاطرات و قصه های کهن می گویند. در گذشته در این شب آتش هم روشن می کردند. از دیگر رسوم در این شب فال حافظ است که معمولا بزرگ خانواده برای تک تک افراد تفال می زند و پس از خواندن شعری از حافظ به تفسیری از آن می پردازد که این شب را بسیار زیبا و جذاب تر می کند. علاوه بر این شاهنامه خوانی نیز از رسوم شب یلدا است.
خوراکی های شب یلدا
میوه ها، آجیل و شیرینی از خوراکی های شب یلدا هستند. اما هندوانه و انار از نماد های این شب محسوب می شوند. ایرانیان باستان اعتقاد داشتند، انار و هندوانه به دلیل رنگ سرخشان مظهر خورشید در شب را دارد. انار نیز به دلیل دانه های زیادش، در بین گذشتگان نماد برکت و باروری بوده است. از دیگر خوراکی ها انواع تنقلات و آجیل ها هستند. مثل پسته و بادام و گردو، فندق، تخمه آفتاب گردان، توت و انجیر خشک، نقل و نبات و … است.
میوه های مرسوم در شب یلدا
انار و هندوانه، از مهم ترین میوه های شب چله هستند.
دلیل نامگذاری شب چله
از نظر واژه شناسی یلدا ریشه سریانی دارد. اما از گذشته در میان پارسی زبانان این واژه و آداب رسوم این شب وجود داشته است. برای یلدا معانی تولد و زایش آمده است. ابوریحان بیرونی شب یلدا را میلاد خورشید دانسته است. چرا که از صبح پس از یلدا به بعد، طول شب کم شده و رفته رفته روز ها (مدت زمان حظور خورشید در آسمان) طولانی تر می شود.
تاریخ شب یلدا (شب چله)
شب یلدا کی هست؟
شب یلدا یا همان شب چله ۳۰ آذر است که در سال ۱۳۹۹ یکشنبه و در سال ۱۴۰۰ سه شنبه است. به تعبیر بهتر، یلدا به زمان بین غروب آفتاب ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در یکم دی (نخستین روز زمستان) می گویند. در مورد “چل” نیز باید بگوییم که شب چله هم که مترادف شب یلداست به این دلیل چله (چهل) نامیده می شود که چهل روز اول زمستان را “چله بزرگ” و بیست روز بعد از آن را “چله کوچک” نامیدهاند.
معنی اسم یلدا
در قسمت اسامی دخترانه با ی معنی نام يلدا را گفتیم. یلدا نام بلندترین شب سال است، نام آخرین شب فصل پاییز در نیمکره شمالی کره زمین که همزمان با میلاد مسیح است. همانطور که گفتیم از نظر لغوی یلدا یعنی زایش و تولد.
اسم یلدا در ثبت احوال ایران
اسم یلدا به عنوان اسم دخترانه مورد تایید ثبت احوال است. در ثبت احوال نیز ریشه اسم یلدا سریانی (از زبان های باستانی) ذکر شده است.
معنی اسم یلدا در ثبت احوال
یلدا: آخرین شب پاییز در نیمكره شمالی و بلندترین شب سال (مقارن با میلاد حضرت عیسی). در قدیم به مجاز تاریک و بلند یا تاریک و عمیق نیز معنی شده است.
فراوانی اسم یلدا در ثبت احوال
تعداد اسم یلدا در ایران حدود ۵۳٫۰۰۰ نفر است (طبق آمار ثبت احوال تا اوایل ماه جاری) که البته این آمار از سال ۱۳۹۶ به روز نشده است.
اسم یلدا به انگلیسی برای پروفایل
یلدا به انگلیسی در تصویر بالا و اسم یلدا به کره ای به صورت مقابل است: 얄다 .
یلدا در اشعار شاعران
سعدی: روز رویش چون برانداخت نقاب از سر زلف / گویی از روز قیامت شب یلدا برخاست.
حافظ: صحبت حکام ظلمت شب یلداست / نور ز خورشید جو بو که بر آید
اوحدی مراغهای: شب هجرانت ای دلبر شب یلداست پنداری / رخت نوروز و دیدار تو عید ماست پنداری.
سنایی: به صاحب دولتی پیوند اگر نامی همی جویی / که از پیوند با عیسی چنان معروف شد یلدا.
شاد باشید و خوشنام | نامفارسی دات کام
تبادل نظر درباره اسم