دسته: اسم ایرانی اصیل

نام آرسان

معنی، ریشه و فراوانی تعداد اسم آرسان در ثبت احوال ایران

همانطور که در قسمت اسم پسر با آ در وبسایت و همچنین اینستاگرام نام فارسی گفتیم، اسم آرسان اسم پسرانه فارسی است. نامی خوش آوا و دو هجایی که چون در سال های اخیر کمتر مورد استفاده برای نامگذاری و انتخاب اسم قرار گرفته است این روزها یک اسم پسر جدید از دید پدر مادرها به حساب می آید. اسم آرسان تشابه زیادی با نام آرشان و آرسام دارد که در مطالب قبلی نام فارسی در مورد این اسم زیبا صحبت کردیم.

توضیحات تکمیلی درباره نام آرسان را در ادامه بخوانید:

بیشتر بخوانید

نام نکیسا

معنی، ریشه و فراوانی تعداد اسم نکیسا در ثبت احوال ایران

اسم نکیسا نیز از نام های جدید برای دختر است. این اسم خاص و زیبا در گذشته برای پسر نیز مورد نامگذاری قرار می گرفته است. نكيسا نامی است که خیلی از ما با شنیدنش یاد دروازه بان قدیم تیم ملی فوتبال، نیما نکیسا می افتیم.

توضیحات تکمیلی درباره نام نکیسا را در ادامه بخوانید:

بیشتر بخوانید

اصطلاحات و عبارات مصطلح در ایران

(قسمت دوم)

در پست قبلی به معنی و مفهوم برخی اصطلاحات و عبارات جدید و قدیمی در زبان فارسی پرداختیم. در این پست نیز چند عبارت نسبتا پر کاربرد که مورد سوال قرار گرفته بودند را به همراه معنا و مفهومشان قرار داده ایم:

عبارات مصطلح و معنی آنها:

معنی عبارت ایفاد می گردد

ایفاد به معنی ارسال و فرستادن است. ایفاد می گردد یعنی ارسال می گردد؛ به خصوص در نامه نگاری ها بکار می رود.

معنی عبارت لا اکراه فی الدین

لا اکراه فی الدین یعنی در دین اجباری نیست؛

معنی عبارت لاکچری

لاکچری Luxury واژه انگلیسی و معادل لوکس یا تجملی است. زندگی لاکچری یا تجملی یا محصول لوکس یا تجملی که از نظر قیمتی و مادی ارزش بالایی دارد.

معنی عبارت لا ینقطع

لا ینقطع یعنی بدون وقفه، بدون مکث

معنای عبارت (لَا یَمْلِکُونَ مِنْهُ خِطَابًا) چیست؟

برگرفته از آیه ۳۷ سوره نبا “رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا الرَّحْمَٰنِ ۖ لَا یَمْلِکُونَ مِنْهُ خِطَابًا”

معنی آیه:

خدای آسمانها و زمین و همه مخلوقاتی که در بین آسمان و زمین است، همان خدای مهربان که کسی با او به گفتگو نتواند لب گشود.

لا یملکون منه خطابا یعنی نمی توانند بدون اجازه خداوند، به اوچیزی بگویند.

معنی عبارت منطق الطیر

منطق الطیر یا مقامات‌الطیور منظومه‌ای است از عطار نیشابوری که به زبان فارسی و در قالب مثنوی در بحر رمل مسدس مقصور (محذوف) سروده شده‌است. زبان های باستانی را ببینید.

معنی عبارت محلی از اعراب ندارد

زمانی که سخنی یا کاری محلی از اعراب ندارد یعنی نابجاست و معنی بی اهمیت بودن نیز می دهد.

معنی عبارت (مدظله العالی)

مدظله العالی یعنی سایه عالی مستدام.

یعنی سایه شما همیشه بالای سر ما باشد. (جمله دعایی) به معنی همیشه سلامت باشید.

معنی عبارت نهنگ عنبر

نهنگ عنبر بزرگ‌ترین نهنگ دندان‌دار است. نهنگ‌های عنبر در تمام اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند. در سر نهنگ عنبر، مادهٔ روغنی اسپرماستی (روغن اسپرم) وجود دارد که برای ساختن شمع مورد استفاده قرار می‌گیرد و روغن اسپرم به‌عنوان گریس یا روغن هم به کار می‌رود.

معنی عبارت نوستالژی

نوستالژی به معنی حس تلخ و شیرینی (شادی و غم) است که از یادآوری گذشته در انسان به وجود می آید؛ حس دلتنگی نسبت به گذشته؛

معنی عبارت نکاح

نکاح واژه عربی است. نکاح یعنی ازدواج، عقد زناشوئی بستن؛

حتما پست قبلی نام فارسی درباره اصطلاحات جدید و قدیمی رایج در زبان فارسی را ببینید.

برخی اصطلاحات و عبارات زبان فارسی

زبان که خود قسمتی از فرهنگ یک کشور یا سرزمین است در طول سال ها مثل سایر جنبه های فرهنگی کشور دستخوش تغییرات قرار می گیرد. (در این مورد در مطالب قبلی نیز که در مورد زبان های باستانی ایران بود صحبت کردیم) خیلی اصطلاحات و واژگان وارد زبان مرسوم مردم می شود که پیش از آن وجود نداشته یا دستکم به این شکل جدید کنونی، مورد استفاده قرار نگرفته است. جالب است بعضی از اصطلاحات وارد شده که از زبان های دیگر هستند به اشتباه مورد استفاده قرار می گیرند و متاسفانه عمومیت پیدا می کنند که در این مقاله تمرکز بر آن دسته از اصطلاحات نیست و فقط به تعدادی از عبارات مصطلح امروزی و البته کهن که مورد سوال دوستان بوده، پرداخته شده است.

اصطلاحات و معنی آنها:

معنی عبارت بزرگی به عقل است نه به سال

بله بزرگ بودن (ارزشمند بودن) به داشتن عقل سالم است نه به سن و سال! زمانی استفاده می شود که فرد مسن ادعای این را دارد که عاقل تر است.

معنی عبارت تویی که در این روزگار چشم و چراغ ایرانی

یعنی در این روزها توی عزیز و گرامی، امید ایران هستی و مایه روشنایی (سربلندی) ایران؛

NameFarsi.com

معنی عبارت وزرک

وِزْرَکَ یک ترکیب عربی است به معنی “بار سنگین تو”

عبارت “وَوَضَعْنَا عَنکَ وِزْرَکَ” به معنای از بین بردن سنگینی باری است.

معنی عبارت اذا وقب

اذا وقب قسمتی از سوره فلق قرآن است؛ آیه “وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ”

معنی آیه: از شر شب وقتى که با ظلمتش فرا مى رسد (به خداوند پناه می برم)

معنی تحت الفظی “اذا وقب” می شود اگر وارد شد (شب)

معنی عبارت ایاک نعبد و ایاک نستعین

عبارت عربی در سوره حمد قرآن مجید. به معنی “فقط تو را می پرستیم و فقط از تو یاری می جوییم”

معنی عبارت به دیده منت

دیده منت یعنی به روی چشم؛

معنی عبارت پولشویی

پولشویی یعنی تبدیل سود حاصل از خلافکاری و فساد به دارایی‌های به ظاهر مشروع. در پول‌شویی، پول حاصل از اقدامات غیرقانونی تبدیل به پول یا ثروتی می‌شود که در ظاهر از راه‌های قانونی بدست آمده‌است.

معنی عبارت در پوستین خلق افتادن

در پوستین خلق افتادن به معنی غیبت کردن و عیب جویی از دیگران است. در گلستان سعدی در باب دوم در اخلاق درویشان “در پوستین خلق افتادن” ذکر شده است.

معنی عبارت به پایان آمد این دفترحکایت همچنان باقیست

این مثل از سعدی شیرازی است و به پایان امداین دفترحکایت همچنان باقیست به معنی پایان یک قسمت (فصل، داستان یا …) و ادامه داشتن زندگی؛ ناگفته ها بسیارند و زندگی ادامه دارد؛

معنی عبارت از شادی در پوست خود نمی گنجید

اشاره به شدت زیاد شادی و خوشحالی دارد به شکلی که در ظاهر و حرکات شخص خوشحال کاملا مشهود است.

معنی عبارت با توجه به به انگلیسی

در انگلیسی معادل “با توجه به” According to و یا Considering that هست.

معنی عبارت جایز نیست

جایز یعنی روا، مشروع، حلال؛ واژه عربی است.

جایز نیست یعنی حرام است.

معنی عبارت حاشا و کلا

به معنی ابدا، به هیچ وجه، هرگز، هیچوقت؛ در اصل دو کلمه عربی هستند.

معنی عبارت حشو

حشو در لغت سه معنا دارد:

1. آن چه که با آن درون چیزی را پر کنند.
2. مردم فرومایه و پست.
3. کلام زاید که در وسط جمله واقع شود و حذف آن به معنای جمله لطمه ای وارد نکند.

در دستور زبان حشو به کلمه یا عبارت زایدی گفته می‌شود که جمله از جهت معنی به آن نیازی ندارد و تعادل لفظ و معنی را در جمله به هم می‌زند و گاه می‌تواند باعث خراب کردن معنی جمله بشود. حشو معنی تکرار اضافه و زاید در جمله نیز دارد.

معنی عبارت خیر مقدم

به معنی خوش آمد است. مقدم از ریشه قدم و خیر به معنی خوب و نیک است.

معنی عبارت دست مریزاد

دعایی است در حالت تحسین شخصی را که از دست او کاری نمایان برآید؛

معنی عبارت دهنت سرویس

“دهنت سرویس!” را شاید بتوان معادل “خدا نشکتت!” که در سالهای قبل تر مورد استفاده قرار می گرفت دانست. زمانی که رفیقی کار جالب خنده داری انجام میدهد یا سخن خنده داری می گوید به او می گویند.

اما نکته جالب و متناقض این است که زمانیکه فردی می گوید “دهنم سرویس شد” به معنی این است که فشار زیادی در کاری به او وارد شده است.

همچنین زمانیکه فردی می گوید “دهنت را سرویس می کنم”  به معنی این است که فرد می خواد تلافی کند یا به قولی انتقام بگیرد.

معنی عبارت اوه شت

گرفته شده از اصلاح Oh! Shit! انگلیسی که مفهوم “ای وای!” یا “لعنت” را میدهد.

معنی عبارت فرافکنی

فرافکنی یعنی خوی و خصلت های خود را ناآگاهانه به دیگران نسبت دادن؛ به نوعی در هنگام شکست یا عدم موفقیت مقصر را کسی دیگر یا عامل دیگر دانستن.

فرافکنی مکانیزمی دفاعی در افراد است که برای مواجهه با احساسات و عواطف ناخوشایند (مثلا در شکست ها) به‌طور ناخودآگاه به‌کار می‌برند. به شکلی که فرد به جای پذیرش و کنترل احساسات و عواطف نامطلوب خود، آنها را نسبت به فرد دیگری انعکاس می‌دهد.

معنی عبارت فیک

بر گرفته از واژه Fake به معنی جعلی است (جنس تقلبی)

معنی عبارت کوبازوی پولادین

“کو بازوی پولادین؟” یعنی بازوی پولادین (قوی) کجاست؟

معنی عبارت تنسیق

تنسیق یعنی نظم و نسق دادن؛ ترتیب دادن و آراستن.

معنی عبارت تو حلقم

نشانه علاقه زیاد به یک چیز در اصطلاحات امروزی.

معنی عبارت طاق زدن

شکل عامیانه و اشتباه عبارت “تاخت زدن” به معنی معامله پایاپای (کالا به کالا)؛ معاوضه (عوض کردن)

معنی عبارت گوهر تن از گوهر اصل بهتر بود

گوهر تن یعنی دانش و فضیلت (هر آموختنی نیک) و گوهر اصل یعنی اصالت خانوادگی (هر آنچه از نیاکان به فرد می رسد)؛ عبارت فوق اشاره دارد که دانش (و کسب آن) ارزشمند تر از چیزهای خوب مثل اصالت خانوادگی است که خواه ناخواه و بدون تلاش فرد به وی رسیده است. گوهر اسم دختر فارسی نیز هست.

معنی عبارت رل زدن

بر گرفته از واژه Relationship. به معنی علنی کردن یک رابطه (عاشقانه)

معنی عبارت شانتاژ

شانتاژ یعنی تلاش برای شکست رقیب از راه سفسطه، تهدید به افشاگری، تهییج و تحریک شنوندگان و جلوگیری از مطرح شدن یا اثر گذاشتن سخنان رقیب؛ معنی باجگیری از راه تهدید به رسوایی نیز برایش آمده است. همچنین، به عملی اطلاق می‌شود که فردی از شرایط مساعدی که دارد سوءاستفاده کند و آن را وسیلهٔ تهدید فرد یا افرادی قرار دهد تا آن فرد یا افراد، برخلاف میل خود، دست به انجام عملی بزنند.

معنی سفسطه

معنی سفسطه به زبان ساده، جهت دادن به ذهن افراد (و گاه به اشتباه انداختن شان) با بیان و کلام خاص است.

معنی عبارت غلاف

به معنی پوشش است. مثل غلاف شمشیر؛ غلاف کردن در اصطلاح عام به معنی پشیمان شدن از اقدامی عموما خشن است. (کوتاه آمدن در برابر شخص قوی)

حتما مطالب بعدی نام فارسی در مورد اصطلاحات مرسوم در ادبیات امروزه ایران مطالعه کنید.