مهرگان
معنی، ریشه و فراوانی (تعداد) اسم مهرگان در ثبت احوال ایران
همه چیز درباره اسم مهرگان
معنی مهرگان
مهرگان به چه معناست؟ Mehregan Name Meaning
مهرگان یعنی: مهر، محبت و دوستی. نام روز شانزدهم از هر ماه و نام جشن باستانی است که در ایران قدیم در شانزدهم ماه مهر به مناسبت یکی شدن نام روز با نام ماه بر پا می‌شده است. مهرگان در قدیم به مجاز پاییز را می گفتند.
مهرگان در موسیقی ایرانی
علاوه بر این مهرگان در اصطلاح موسیقی، از الحان قدیمی ایرانی و نام نوای یازدهم است در میان دوازده مقام فارابی و در کتاب صفی الدین ارموی مقام یازدهم مهرگان یاد شده که لحن آن بر ما مجهول است. مهرگان بزرگ؛ نام پرده ای است از موسیقی. مهرگان کوچک یا مهرگان خردک نیز مقامی است از موسیقی.
ریشه اسم مهرگان
ریشه نام مهرگان پارسی است و از اصیل ترین واژگان و نام های ایرانی محسوب می شود. مهرگان از جمله اسامی با مهر هم هست که خیلی مناسب دختران یا پسران متولد ماه مهر و فصل پاییز است.
مهرگان اسم دختر است یا پسر؟
نام مهرگان سال ها برای دختر و پسر انتخاب شد و از اسم های مشترک دختر پسر بود. اما در حال حاضر ثبت احوال فقط به عنوان اسم پسر برای نام مهرگان شناسنامه صادر می کند و البته ممکن است هر روز رویه خود را تغییر دهد.
❤️ در ادامه بررسی کامل اسم مهرگان را خواهید دید.
اسم مهرگان در ثبت احوال
فراوانی اسم مهرگان در ثبت احوال ایران
تعداد اسم مهرگان در ثبت احوال ایران به طور دقیق نامشخص هست. اما مهرگان از نام های با فراوانی کم در ایران و از اسامی کم تکرار پسر است.
معنی اسم مهرگان در ثبت احوال ایران
مهرگان: نام جشن باستانی است که در ایران قدیم در شانزدهم ماه مهر به مناسبت یکی شدن نام روز با نام ماه بر پا می‌شده است. ۲- (در قدیم) (به مجاز) پاییز؛ ۳- (در قدیم) (در موسیقی ایرانی) از الحان قدیمی ایرانی (مهرگان خردک).
اسم مهرگان در لغت نامه دهخدا
مهرگان در کتاب لغتنامه دهخدا به صورت زیر معنی شده است:
معنی لغوی مهرگان
مهرگان = [ مِ رَ / رِ / رْ ] (اِ) مهر و محبت پیوستن. (برهان). مهر و محبت و دوستی. (ناظم الاطباء). || نام روز شانزدهم از هر ماه. (برهان). روز مهر از ماه مهر و آن روز شانزدهم است. (آنندراج) (از جهانگیری). روز شانزدهم مهر ماه و عیدی از اعیاد ایرانی است برای مطابقت نام روز با نام ماه. – جشن یا عید مهرگان؛ ایرانیان در این روز جشنی عظیم کنند که بعد از جشن و عید نوروز از آن بزرگتر جشنی نباشد و همچنانکه نوروز را عامه و خاصه می باشد مهرگان را نیز عامه و خاصه هست و تا شش روز تعظیم این جشن کنند.
تاریخچه مهرگان در ایران زمین
ابتدا از روز شانزدهم و آن را مهرگان عامه خوانند و انتها روز بیست و یکم و آن را مهرگان خاصه خوانند. و سبب جشن مهرگان آنکه فارسیان گویند در این روز خدای متعال زمین را بگسترانید و اجساد را مقرون به ارواح کرد و بعضی گفته اند در این روز ملائکه یاری و مددکاری کاوهٔ آهنگر کردند بر دفع ضحاک، و فریدون در این روز بر تخت پادشاهی نشست پیش از آنکه کاوه دفع ضحاک نماید. و زمره ای گفته اند که فریدون در این روز ضحاک را در بابل گرفت و به کوه دماوند فرستاد که دربند کنند و مردمان به سبب این مقدمه جشنی عظیم کردند و عید نمودند و بعد از آن حکام را مهر و محبت بر رعایا بهم رسید و چون مهرگان به معنی محبت پیوستن است بنابراین بدین نام موسوم گشت. و بعضی دیگر گویند که فارسیان را پادشاهی بود مهر نام داشت و بغایت ظالم بود و او در نصف ماه به جهنم واصل گردید.
بدین سبب آن روز را مهرگان نام کردند و معنی آن مردن پادشاه ظالم باشد چه “مهر” به معنی مردن و “گان” به معنی پادشاه ظالم هم آمده است. و گویند اردشیر بابکان تاجی که بر آن صورت آفتاب نقش کرده بودند در این روز بر سر نهاد و بعد از او پادشاهان عجم نیز در این روز همچنان تاجی بر سر اولاد خود نهادندی و روغن بان که آن درختی است، به جهت تیمن و تبرک بر بدن مالیدندی، و اول کسی که در این روز نزدیک پادشاهان عجم آمدی موبدان و دانشمندان بودندی و هفت خوان از میوه همچو شکر و ترنج و سیب و بهی و انار و عناب و انگور سفید و کنار با خود آوردندی، چه عقیدهٔ فارسیان آن است که هرکس در این روز از هفت میوهٔ مذکور بخورد و روغن بان بر بدن بمالد و گلاب بیاشامد و بر خود و دوستان خود بپاشد در آن سال از آفات و بلیات محفوظ باشد. و نیک است در این ایام نام بر فرزند نهادن و کودک از شیر باز کردن. (از برهان) (از آنندراج) (از جهانگیری). مهمترین عید ایرانیان جنوب غربی.
در واقع مهمترین روز نقطهٔ اصلی یا مبدأ اساسی سال همانا روز اعتدال خریفی بوده است (ظاهراً آغاز سال – نظیر سال قدیم عرفی یهود از پاییز بود نه از بهار). این روز ظاهراً عید میترا، مهر (خدای نور و آفتاب) بوده، و چون روز مزبور در غالب سالها در ماه «باغیادیش» واقع می شده، لذا اسم این ماه از همین عید اقتباس شده که ماه عید بغ – یعنی میترا – باشد (بغ، در پارسی باستان اگرچه اصلاً به معنی مطلق خدایان بوده، لکن بعدها بتدریج به طریق علم به غلبه به میترا اطلاق شده) چنانکه ماه بابلی معادل آن، یعنی تشری، ماه شمس (خدای آفتاب) بود، و ماه زردشتی معادل آن در ادوار بعد همان مهرماه بوده است و همچنین در ماههای ارمنی، اسم ماهی که معادل این ماه است «مهکان» نام دارد، که ظاهراً از اسم عید مهرگان اخذ شده، چنانکه اسم ماه سغدی معادل آن «فغکان» به اسم عید بغ (در سغدی فغ) ظاهراً اثری از اسم قدیم ماه باغیادیش است.
مهرگان در تقویم
روز شانزدهم هر ماه -که به مهر روز موسوم است -مخصوص به فرشتهٔ فروغ، یعنی مهر است. در روز مهر از ماه مهر ایرانیان جشن بسیار بزرگی برپا میداشتند. بقول بندهشن مشیا و مشیانه (آدم و حوای آریائیان) در چنین روزی تولد یافته اند. این جشن بزرگ شش روز طول می کشید و از روز شانزدهم مهر آغاز می گردید و به روز بیست و یکم -که رام روز باشد -ختم می شد.
روز آغاز را «مهرگان عامه» و روز انجام را «مهرگان خاصه» می گفتند. در ایران در عهد بسیار قدیم فقط دو فصل داشتند، اول تابستان، دوم زمستان، نوروز جشن آغاز تابستان است و مهرگان جشن آغاز زمستان. جشن مهرگان بسیار سرورانگیز و بانشاط بود. «کتزیاس» می نویسد که پادشاهان هخامنشی هرگز نمی بایست مست شوند مگر در روز جشن مهرگان که لباس ارغوانی می پوشیدند و در باده پیمایی با میخوارگان شرکت می کردند. مورخ دیگر «دوریس» می نویسد که در جشن، پادشاه می رقصید. بقول «استرابون» خشثرپاون (شهربان) ارمنستان در جشن مهرگان بیست هزار کره اسب برسم ارمغان به دربار هخامنشی هدیه میفرستاد. اردشیر بابکان و خسرو انوشروان در این روز جامهٔ نو به مردم می بخشیدند.
نوشته اند که در این جشن موبدان موبد خوانچه ای که در آن لیمو و شکر و نیلوفر و به و سیب و یک خوشهٔ انگور سفید و هفت دانه مورد گذاشته شده بوده زمزمه کنان نزد شاه می آورد. جشن مهرگان در تمام آسیای صغیر نیز معمول بود و از آنجا با آیین مهر (مهرپرستی) به اروپا سرایت کرد. «کومن» مستشرق بلژیکی در کتاب خود «آیین میترا» گوید: بدون شک جشن مهرگان که در ممالک روم قدیم، روز ظهور خورشید تصور می شده و آن را «روز ولادت خورشید مغلوب ناشدنی» می گفته اند به بیست و پنجم ماه دسامبر کشیده شده و بعد بسبب نفوذ دین عیسی در اروپا روز ولادت مسیح قرار داده شده است.
مهرگان خاصه؛ آخرین روز از روزهای ششگانهٔ عید مهرگان، یعنی روز بیست و یکم ماه مهر. و رجوع به ترکیب بعد شود. – مهرگان عامه؛ نخستین روز از روزهای ششگانهٔ عید مهرگان، یعنی روز شانزدهم ماه مهر. رجوع به ترکیب قبل شود. || نام ماه خزان، و آن مدت ماندن آفتاب است در برج میزان. (غیاث). نام ماه هفتم از سال شمسی باشد و آن بودن آفتاب عالمتاب است در برج میزان که ابتدای فصل خزان است.
مهرگان در اشعار شعرای ایرانی
نام مهرگان در شعر بسیاری از شاعرین ایرانی آمده است. از جمله اشعار ناصر خسرو، فردوسی، خاقانی، دقیقی، عنصری، فرخی و …
مهرگان در اشعار فردوسی
مهرگان از جمله اسامی شاهنامه هست و در ادامه به عنوان نمونه دو بیت از فردوسی را می بینیم:
پرستیدن مهرگان دین اوست / تن آسائی و خوردن آیین اوست
و در جای دیگر فردوسی از مهرگان اینچنین گوید:
بکرد اندر آن کوه آتشکده / بدو تازه شد مهرگان و سده
تلفظ درست مهرگان
تلفظ صحیح اسم یا واژه مهرگان به سه صورت مهرِگان، مهرگان و مهرَگان درست هست و دهخدا هم چنین عقیده ای دارد.
اسم های مشابه مهرگان
اسم دختر که به مهرگان بیاد
نام های دخترانه مهرک، مهرسانا، مژگان، گیلدا، ماهور، گلاره، هوران و مهان از جمله اسم های دخترانه متناسب با مهرگان هستند. قسمت اسم دختر با م را نیز ببینید.
اسم پسر که به مهرگان بیاد
نام های پسرانه مهران، اشکان، هیرمان، گیو، گرشا، هرمان، هومان و ماهان از جمله اسم های پسرانه متناسب با نام مهرگان هستند.
اسم مهرگان به انگلیسی
نام مهرگان به انگلیسی برای پروفایل و عکس نوشته و اسمنوشته اسم مهرگان Mehregan با فونت زیبا.
البته برای طراحی خاص و اختصاصی نام مورد نظر خود، قسمت طراحی اسم برای تتو را ببینید.
ابجد اسم مهرگان
قسمت محاسبه ابجد اسم را ببینید و ابجد نام مهرگان و هر نام مورد نظر خود را خودتان حساب نمایید.
نظرسنجی اسم مهرگان
اسم مهرگان قشنگه؟
نظر شما درباره اسم مهرگان چیست؟ آیا این نام را می پسندید؟ در قسمت نظرات دیدگاه خود را درباره این اسم زیبا بنویسید.
منابع
- وبلاگ نام فارسی، نوشته دکتر نیکزاد، مقاله 124
- لغت نامه دهخدا | مهرگان.
❤️دیدگاه شما تا دقایقی بعد از ارسال، روی وبسایت قرار می گیرد.