روز عشق در ایران باستان
زمانی که به اواخر ماه بهمن نزدیک می شویم یا شاید بهتر است بگوییم به اواسط ماه فوریه عشاق دنیا شور و هیجان مراسم روز ولنتاین را دارند. با گرفتن هدیه برای یکدیگر و آرزوی خوش این روز را جشن می گیرند. در ایران هم حدود یک دهه هست که بیش از پیش این رسم بین خیلی ها به وجود آمده است. اما متاسفانه کمتر کسی هست که بداند ایرانیان باستان در سالیان خیلی دور چنین رسمی داشته اند و روزی از سال را به عنوان روز عشق جشن می گرفتند.
چه خوب است ایرانیان نیز با مطالعه تاریخچه جذاب خود، جشن زیبای روز عشق را در تاریخ مشخص خود برپا کنند.
سپندارمذگان
بله ایرانیان باستان، زردشتیان، در روز سپندارمزگان (سپندارمذگان) جشن می گرفتند. ایرانیان باستان هر روز از سال را با یک نام میخواندند. مثلا روز نخست “روز اهورا مزدا”، روز دوم، روز بهمن (تندرستی، اندیشه) که اسم پسرانه و نخستین صفت خداوند است. روز سوم اردیبهشت “بهترین راستی و پاکی” که نام ماه ایرانی و اسمی ویژه خداوند است، روز چهارم شهریور “شاهی و فرمانروایی آرمانی” که ویژه خداوند است و روز پنجم “سپندار مذ” بوده است.سپندار مذفر نام ملی زمین است، یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. بله زمین مقدس و فروتن است. زمین نماد عشق است و همواره سخاوتمندانه به انسان می بخشد. شادی تعریف خیلی از عشق همین باشد، بخشیدن و دادن بدون انتظار جواب.
روز سپندارمذگان (عشق ایرانی)
در ایران باستان در روز تقارن اسفند روز (روز پنجم)، از اسفند ماه هر سال (طبق سالنامه باستانی ایران)، جشن سپندارمذگان برگزار می شده است. نام این جشن در برخی منابع به صورت جشن “اسفندگان” جشن “مزدگیران” یا جشن “مژده‌گیران” نیز آمده است. در این روز، جشن سپندارمذگان یا جشن اسپندگان برگزار می شده که در واقع روز گرامیداشت زن، زمین و دلدادگان است.
تاریخ روز عشق در ایران
درباره تاریخ دقیق روز عشق در ایران اختلاف نظر وجود دارد. متاسفانه به دلیل کم اهمیت شمرده شدن آن نزد بیشتر ایرانیان تا به امروز، پژوهشگران به یک اتفاق نظر درباره تاریخ مشخص با توجه به تقویم کنونی ایران نرسیده اند. اما بیشتر تاریخ دانان روز ۵ اسفند را روز سپندارمزگان (روز عشق) می دانند. گرچه سالنمای کنونی ایران با سالنمای ایران باستان تفاوت دارد. به این صورت که ۶ ماه اول سال در سالنمای امروزی ایرانیان ۳۱ روز شده است به همین دلیل خیلی ها روز ۲۹ بهمن را معادل آن تاریخ دانسته و ۲۹ ام را تاریخ درست سپندارمذگان بیان می کنند.
سپندارمذگان در سالنمای ایران باستان روز ۵ اسفند است اما طبق سالنمای جدید ایرانیان، این روز ۲۹ بهمن تلقی می شود.
ریشه واژه سپندارمذگان
واژه “سپندارمذگان” یک واژه اوستایی است و به واژه “سپندآرمیتی” (SpentaArmaiti) و نیز واژه پهلوی سپندارمت (Spandarmat) به معنی خرد کامل بازمی‌گردد. سپندآرمیتی از دو واژه سپند، سپنتا (که اسم پسر نیز هستند) و آرمیتی که اسم دخترانه هم هست تشکیل شده است. به باور ایرانیان باستان یکی از امشاسپندان (یاران اهورامزدا) بوده، «امشاسپند بانو» نیز لقب گرفته و نماد دوست داشتن، بردباری و فروتنی است.
عجیب هست که مترجم گوگل، سپندارمذگان را September معنی می کند. احتمالا به دلیل تشابه سپتامبر با سپندار است! وگرنه سپتامبر کجا و فوریه کجا! البته سپندرمزگان را Sepandarmazgan معنی کرده است.
مراسم سپندارمزگان
گفته می‌شود که خانواده‌های ایرانیان باستان برای سپاس از همسران و بانوان در خانواده و نزدیکان خود، هر یک در اندازه توان برای زنان خود دهش‌ها و پیش‌کش‌هایی (هدایا) تدارک می‌دیدند و به پاس زحمات یکساله‌شان تقدیم آنان می‌کردند.
بانوان ایرانی نیز این روز را گرامی می‌داشتند و در آن لباس و کفش زیبا و نو می‌پوشیدند، زنانی که مهربانی و پاکدامنی شهره بودند و فرزندان نیک به دنیا آورده بودند، مورد سپاس قرار گرفته و از شوهران خود هدیه دریافت می‌کردند.
معنی عشق
عشق مفهوم پیچیده، عمیق و خاصی دارد که شاید تعریف آن از مشکل ترین کار ها باشد. گرچه خیلی ها آن را ساده می دانند و خیلی راحت آن را شناخته یا نا شناخته، توصیف می کنند. خیلی ها مفهوم عشق را در کسی که خیلی دوستش دارند می بینند و بیان می کنند. و حتی از آن شخص نام می برند.
معنی عشق در لغت نامه دهخدا
بد نیست بدانید که واژه “عشق” عربی هست و تلفظ کتابی آن عَشَق هست.
- عشق یعنی به حد افراط دوست داشتن. (فرهنگ فارسی معین). بسیار دوست داشتن چیزی.
- چیره گردیدن دوستی بر کسی. نیک شگفت داشتن. تعلق قلب به کسی.
- شگفت دوست به حسن محبوب، یا درگذشتن از حد در دوستی، و آن عام است که در پارسایی باشد یا در فسق، یا کوری حس از دریافت عیوب محبوب، یا مرضی است وسواسی که می کشد مردم را بسوی خود جهت خلط، و تسلط فکر بر نیک پنداشتن بعضی صورتها.
عشق را شما معنی کنید!
از همراهان نام‌فارسی دعوت می کنیم که عشق را تعریف کنند. در قسمت نظرات شما این بار “عشق” را معنی کنید.
تبادل نظر درباره اسم