نام شخصیت های بزرگ تاریخ ایران
در این پست نام فارسی به معرفی شخصیت های معروف و تاریخی مرد در ایران و سرزمین پارسی Persia می پردازیم و در پست بعدی شخصیت های معروف و نامدار زن ایرانی را معرفی می کنیم. خیلی از این شخصیت ها به دلیل افتخاراتی که در طول تاریخ برای ایرانیان به دست آورده اند سبب شده اند که نسل بعدشان از نام زیبای آن شخصیت ها و افتخارآفرینان برای نامگذاری فرزند، انتخاب اسم پسر یا دختر خود استفاده نمایند.
در ادامه اسامی تاریخی و باستانی این بزرگان تاریخ ایران زمین را قرار داده ایم:
نام مردان بزرگ تاریخ ایران
شامل نام شاهان ایرانی (به خصوص پادشاهان خوش نام دوران خود که باعث سرفرازی ایران و ایرانی بوده اند). بسیار از این اسم ها از نام های شاهنامه ای هستند.
مردان تاریخ ساز در زمان مادها
دیاکو (اسم کردی – فارسی)
فرورتیش
مادیای سکایی
هووخشتره
ایشتوویگو
مردان تاریخ ساز در زمان سلسله هخامنشیان
کوروش بزرگ (معنی اسم کوروش را ببینید)
کمبوجیه
بردیای دروغین (گئومات مغ)
داریوش بزرگ
خشایارشا (خشیارشا)
اردشیر یکم (اردشیر درازدست)
خشایارشای دوم
سغدیانوس
داریوش دوم
اردشیر دوم
اردشیر سوم
ارسس
داریوش سوم
مردان تاریخ ساز در زمان سلسله اشکانیان
(تاریخ های نوشته شده بر اساس سالنمای میلادی است؛ “ح” علامت اختصاری حدود است.)
ارشک یکم (ح۲۵۰- ح۲۴۸ ق. م)
تیرداد یکم (اشک دوم) (ح۲۴۸- ح۲۱۱ ق. م)
اَردوان یکم (اشک سوم) (ح۲۱۱- ح۱۹۱ ق. م)
فریاپت (اشک چهارم) (ح۱۹۱- ح۱۷۶ ق. م)
فرهاد یکم (اشک پنجم) (ح۱۷۶- ح۱۷۱ ق. م)
مهرداد یکم (اشک ششم) (ح۱۷۱- ح۱۳۸ یا۱۳۷ ق. م)
فرهاد دوم (اشک هفتم) (ح۱۳۸ یا ۱۳۷- ح۱۲۸ ق. م)
اردوان دوم (اشک هشتم) (ح۱۲۸- ح۱۲۳ ق. م)
مهرداد دوم (اشک نهم) (ح۱۲۳–۷۶ ق. م)
هایان (اشک دهم) (۷۶ یا ۷۵–۷۰ یا ۶۹ ق. م)
فرهاد سوم (اشک یازدهم) (۷۰ یا ۶۹–۵۸ یا ۵۷ ق. م)
مهرداد سوم (اشک دوازدهم) (۵۸ یا ۵۷–۵۶ ق. م)
اُرد یکم (اشک سیزدهم) (ح۵۶–۳۷ یا ۳۶ ق. م)
فرهاد چهارم (اشک چهاردهم) (ح۳۷–۲ ق. م)
فرهاد پنجم یا (فرهادک) (اشک پانزدهم) (۲ ق. م- ۴ م)
ملکه موزا (۲ ق. م- ۴ م) شهریار بزرگ زن اشکانی و ملکه اشکانی
اُرد دوم (اشک شانزدهم) (۴–۶ یا ۷ م)
ونُن یکم (اشک هفدهم) (۷ یا ۸–۱۲ م)
اردوان سوم (اشک هیجدهم) (۱۲–۳۹ یا ۴۰ م)
تیرداد سوم (ح۳۶ م)
وردان (اشک نوزدهم) (۳۹ یا ۴۰–۴۵ م)
گودرز (اشک بیستم) (۴۱–۴۵ م)
ونن دوم (اشک بیست و یکم) (۵۱ م)
بلاش یکم (اشک بیست و دوم) (۵۱–۷۷ یا ۷۸ م)
پاکور (اشک بیست و سوم) (۷۸–۱۰۸ یا ۱۱۰ م)
اردوان چهارم (۱۰۸–۱۱۰ م)
خسرو (اشک بیست و چهارم) (ح۱۱۰–۱۲۸ یا ۱۲۹ م)
بلاش دوم (اشک بیست و پنجم) (۱۲۸ یا ۱۲۹–۱۴۷ م)
مهرداد چهارم (۱۲۸؟ یا ۱۲۹؟ – ۱۴۷؟ م)
بلاش سوم (اشک بیست و ششم) (۱۴۷–۱۹۱ م)
بلاش چهارم (اشک بیست و هفتم) (۱۹۱–۲۰۸ م)
بلاش پنجم (اشک بیست و هشتم) (۲۰۸- ح۲۱۶ م)
اردوان پنجم (اشک بیست و نهم) (ح۲۱۶–۲۲۶ م)
بلاش ششم
اردوازد
مردان تاریخ ساز در زمان سلسله ساسانیان
نام دیگر مردان تاریخ ساز ایرانی (به ترتیب الفبا)
ابان جادویه (حکمران ری)
ابوسهل نوبختی
آذرباد (اهل آذرمهر)
آذرپاد مهراسپندان (موبدانموبد)
آذرفربغ (در دربار خسرو انوشیروان)
آذرفرنبغ فرخزادان
آذرنرسه (پسر هرمز دوم)
آرتاشس (پادشاه ارمنستان، پسر بهرامشاپور)
اردویراز
آریامهر (سردار سپاه داریوش سوم که در جنگ ایسوتس شرکت داشته]
آریوبرزن (سردار هخامنشی در جنگ با اسکندر مقدونی)
آزاد همسر شهر
آزادافروز (مرزبان ساسانی)
آزادبه (مرزبان ساسانی)
افشین پسر کاووس
انوشزاد پسر گشنسببنده
ایزدگشسب (وزیر انوشیروان)
بابک پدر اردشیر (پدر اردشیر بابکان)
بابک خرمدین (رهبر اصلی مبارزان ایرانی خرمدین)
بابویه (مأمور ساسانی در عربستان)
باذان
باربد (نام نوازنده ساسانی)
براز پسر ماهویه (مرزبان مرو)
بُرد (اهل تخارستان)
بردزبه (نیای امام بخاری)
بزرگمهر (نام وزیر خردمند انوشیروان دادگر)
برزویه (نام پزشک بزرگ ایرانی در زمان ساسانیان)
بسفرخ پسر ماخرشیذان (مرزبان ساسانی)
بسک پسر ماهبود (از اسواران ساسانی)
بسوس (ساتراپ غرب (بلخ) در زمان حملهٔ اسکندر مقدونی)
بهرام پسر خورشید
بهرام پسر یزدگرد
بهرام چوبین
بهرامشاپور (برادر بهرام چهارم ساسانی)
بهزاد پسر مرزبان سیرافی
بهمن پسر اسفندیار
بهمن پسر کیقباد (روحانی ایرانی)
بهمن جادویه (فرمانده ساسانی)
بهمنیار پسر مرزبان
بهنام پسر ترتوس
پوسفرخ (نجیبزاده زمان ساسانی)
پیروز دیلمی (فرمانروای یمن)
پیروز نهاوندی (کشنده عمر)
تنسر (موبد)
جارود (از ایرانیان سرشناس میان عربها)
جاماسب
جوانبوذان (پسر دادفروز مرزبان)
جوانشیر فرزند خسروپرویز
خاندان آندگان
خاندان خوشنوشک
خاندان سورن
خاندان شیلی
خاندان کارن
خاندان وراز
خُرَّخسرو (فرمانده ایرانی یمن)
خردادبه
خُرَّهخسرو (مأمور ساسانی در عربستان)
خسرو پسر بهرام (نوه یزدگرد سوم)
خسرو پسر شهریار یزدگرد
خورشید پسر یزدیار
دادفروز گشنسبان (مرزبان ساسانی)
دادوی (در یمن)
دینهرمزد (گجستک ابالیش)
رستم پسر زال
روشاک (سردار ایرانی در جنگ با اسکندر)
رستم فرخزاد (سپهسالار ساسانی در جنگ با تازیان)
رمیوزان (سردار ساسانی)
زادانفرخ (نجیبزاده زمان ساسانی)
زادفرخ (در دربار خسرو پرویز)
زرتشت پسایی (از نیاکان مزدک)
زرتشت (پیامبر) اسامی اوستایی را نیز ببینید.
زروانداد (پسر مهرنرسه و هیربدانهیربد)
ساتی برزن (ساتراپ هریوا (هرات) در زمان حملهٔ اسکندر مقدونی)
ساسان پسر روزبه (مرزبان ساسانی)
سخت (مرزبان ساسانی در کنده و حضرموت)
سنبویه اسواری
سُنپاذ (موبد)
سِنداد (مرزبان ساسانی در کِنده و حضرموت)
سهوک (در یمن)
سیاوخش پسر مهران (فرمانروای ری)
سیبُخت (مرزبان ساسانی)
سورن (سردار اشکانی)
شاپور پسر بابک (برادر اردشیر بابکان)
شاهانمرد (پسر فرخماهان ساسانی)
شاهین بهمنزادگان (خوربراناسپهبد)
شهر پسر باذان
شهربراز
شهربراز (سردار ساسانی)
شهریار پسر شیرویه
شیرویه (قباد دوم)
فراهان ماهاسفندار (سردار طبری) مشابه نام فرهان
فرخان (از بزرگان ری)
فرخزادان مروزی
فرخماهان (از بزرگان ساسانی)
فرخهرمز (از سپهبدان ساسانی)
فرنسب (از خانواده هخامنشی، پدر کاساندانه)
فنابرزین (مرزبان ساسانی عربستان)
فرهاد کوهکن (دلداده شیرین در «خسرو و شیرین» نطامی گنجوی)
فیروزان (شورشی)
کاووس پسر قباد یکم (فرمانروای طبرستان)
کاوه آهنگر (نام آهنگری مشهور که فریدون را پیدا کرد و بر سر ضحاک آورد و درفش کاویانی منسوب به اوست)
کَردار (پسر مهرنرسه و سرکرده جنگجویان)
کردیر (روحانی بلندپایه)
کرتیر (موبدموبدان)
گرابرزین (فرمانده پادگان ساسانی)
گُردوی (برادر بهرام چوبین)
گرشاسب
گشتاسب (پادشاه باخترستان)
گشسب دیلمی
گشنسبداد
گوزهر (فرمانروای محلی شهر استخر)
مازیار پسر قارن
مانی (پیامبر)
ماهآذر (وزیر انوشیروان)
ماهدادشاپور (دستور آذربایجان)
ماهگشنسب (پسر مهرنرسه و رئیس دامداران)
ماهویه مروی
ماهیار (نجیبزاده زمان ساسانی)
مردانشاه (نیمروزاسپهبد ایران)
مرزبان پدر خرخسرو
مرزبان سیرافی
مرزویه (پدر مهیار دیلمی)
مرکبود (در یمن)
مروزان (فرمانده یمن)
مزدک (اصلاحگر اجتماعی)
مِهرامگشنسب (از بزرگان و روحانیان پارسی)
مهران پسر باذان
مهران
مهرنرسه
مهرهرمز (پسر مردانشاه، سپهبد ایران جنوبی)
مهیار دیلمی
نخوار
نرسه پسر پیروز (نوه یزدگرد سوم)
نکیسا (نام نوازنده دوران ساسانی)
نوبخت
هامُرز شوشتری (فرمانده پادگان ساسانی)
هرمزان (سردار ایرانی)
وَخشاَرد (والی باخترستان در زمان هخامنشی)
وهرز
ویستَهم (سردار ساسانی)
ویندویه (سردار ساسانی)
در انتها اگر نام شخصیت تاریخی را مد نظر دارید که در لیست بالا از قلم افتاده در قسمت نظران بفرمایید تا به لیست مردان تاریخ ساز ایرانی اضافه شود.
در پست بعدی نام زنان تاریخ ساز ایرانی را قرار خواهیم داد.
دم شما گرم. عالی. زنده باد ایران.
بسیار قابل اندیشیدن و آگاهی برای نسل امروزیست. به امید شکفتن دوباره ایران زمین
متن خوبیه اما می توانید به دوران قدیم تر هم بروید و شاعر ها را هم بنویسید
درود بر شما. من اسم پسرمو هیرسا گذاشتم